Phim tài liệu TFS: Hành trình 25 năm “giữa ngàn thác lũ” đến “vượt sóng”

      Là thể loại phim ra đời sớm nhất và gắn liền với lịch sử hình thành Hãng phim từ những ngày đầu mới thành lập, phim tài liệu của TFS mang hình hài rõ rệt của những cô gái, chàng trai tuổi 25 – sôi nổi, nhiệt huyết, đầy khát khao nhưng cũng lắm lúc “chông chênh” giữa những bộn bề của một hiện tại nhiều lối rẽ… 

      Vào đầu thập niên 90, những thành công đầu tiên của dòng phim tài liệu về đề tài lịch sử: “Giữa ngàn thác lũ”, “Những cánh hoa ngược dòng”… đã khẳng định một trong những thế mạnh của phim tài liệu TFS mà về sau này, trong suốt tiến trình 25 năm phát triển của mình, TFS vẫn chưa bao giờ lãng quên mảng đề tài về truyền thống đấu tranh cách mạng, chỉ khác và mới hơn ở cách tiếp cận. 

      Đúng là “giữa ngàn thác lũ” bởi những trong năm đầu của kinh tế thị trường, phim tài liệu gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ truyền hình và video. Thế nhưng, đam mê vẫn dẫn lối cho các nhà làm phim tài liệu TFS, hướng ống kính của họ đến những vùng đất, những con người mà sự vươn lên của mỗi một số phận cũng chính là sự chuyển mình của một đất nước vừa trải qua giai đoạn khó khăn, đó là thời kỳ của những bộ phim tài liệu: An Giang 20 mùa lũ, Bến Tre – dãi đất cù lao, Khi đàn sếu trở về, Người khơi nguồn nước…  rồi lại oằn mình trăn trở trước những nghịch lý còn tồn tại: “Nỗi niềm U Minh Hạ”, “Những người gác rừng”, “Qua những dòng kênh đen”…  

Cảnh làm PTL “Ánh sáng tình người” Cảnh làm PTL “Dãy khăn xanh mang tên thủy liễu”
Cảnh làm PTL “Huyền thoại mẹ Việt Nam anh hùng” Cảnh dựng PTL tại phòng Hậu ky TFS

      Với số lượng phát hành lên đến gần 100 tập phim mỗi năm, phim tài liệu TFS đã chứng tỏ nội lực mạnh mẽ cũng như nguồn ý tưởng, đề tài phong phú, dồi dào không bao giờ vơi cạn. Qua góc nhìn của các nhà làm phim tài liệu TFS, những vùng đất địa linh, nhân kiệt thấm đẫm giá trị văn hóa và tinh thần người Việt được khai thác chân thực, sống động, chau chuốt qua từng khung hình đẹp, gởi gắm những thông điệp ý nghĩa. Những năm đầu thế kỷ 21, bên cạnh những thước phim ghi nhận sự biến đổi của đất nước trong giai đoạn giao thoa, là góc nhìn dung dị, gần gũi của các nhà làm phim khi tiếp cận với những câu chuyện đời thường, hướng thiện và giàu giá trị nhân văn: “Cô bé bán khoai”, “Một đời quang gánh”, “Tiếng rao” hay “Vẫn còn có mẹ”… là những bộ phim tiêu biểu chạm đến cảm xúc sâu kín nhất trong tâm hồn người xem. 

      Sau 10 năm vàng son của dòng phim tài liệu chủ yếu khai thác những vấn đề của lịch sử và cuộc sống đương đại, TFS vẫn nuôi khát vọng vươn lên và tự đổi mới. Đó cũng là lý do mà series phim “Mekông ký sự” – một thể nghiệm  “discovery” đầu tiên tại Việt Nam đã gặt hái thành công vang dội. Năm 2006, thời điểm phát sóng sau 5 năm khởi quay của một thiên ký sự truyền hình từ dòng MêKông, hơn 60.000 đĩa DVD được bán cho các khán giả, đối tác trong và ngoài nước - tạo bước đột phá và là một tiền lệ chưa từng có cho thể loại phim ký sự truyền hình. Tiếp nối “Mekông ký sự” là một chuỗi những trải nghiệm của các nhà làm phim dọc đường thiên lý: “Hành trình theo chân Bác”, “Ký sự hỏa xa”, “Ký sự Amazon”, “Huyền bí sông Hằng”, “Bên dòng Mississippi”…. mở rộng góc nhìn về cuộc sống bên ngoài đất nước. 

      5 năm chinh phục khán giả với những thành công không thể phủ nhận của dòng phim Ký sự kể chuyện “xứ Người”, TFS đón tuổi 20 với một loạt những Ký sự kể chuyện “xứ Mình”,  như : “Thăng Long ngàn năm thương nhớ”, ký sự “Trở lại Trường Sơn huyền thoại…” và những ký sự đang phát sóng hiện nay như “Việt Nam 54 dân tộc”,  “Ký sự sông Đồng Nai”, “Những trang sử biên thùy”, và gần đây nhất là ký sự “Biển đảo quê hương”… Lần trở lại này với dòng phim ký sự, chúng tôi hiểu rằng, sẽ khó khăn, mạo hiểm hơn bởi những câu chuyện ở xứ Người lúc nào cũng dễ hấp dẫn và thu hút khán giả. Nhưng vẫn với một công thức quen thuộc, đó là sự đầu tư chặt chẽ về ý tưởng, sự tâm huyết trong từng khung hình, và những tự sự đẫm chất tâm tình của người làm phim, chúng tôi vẫn vui mừng và luôn hi vọng, khán giả sẽ tiếp tục đồng cảm và đón nhận những dự án ký sự tiếp theo của TFS. 

 

      25 năm với số lượng phát hành 1.662 tập phim tài liệu, 1.028 tập phim ký sự của 785 đầu phim, hàng trăm phim được mua lại bản quyền, đó là những con số cho chúng tôi tiếp tục kỳ vọng về một tương lai khởi sắc của phim tài liệu và ký sự TFS. Sau 25 năm, ¼ của thế kỷ - đời người, TFS có thêm một đội ngũ các nhà làm phim trẻ. Nhưng đối với họ, cột mốc này quả là quan trọng buộc họ phải chèo lái để “Vượt sóng” khi những cánh chim nghệ thuật đầu đàn đã dần thưa thớt. Không ngại dấn thân vào những đề tài “xưa cũ”, truyền thống, loạt phim tài liệu “Huyền thoại Mẹ Việt Nam anh hùng” với sự tham gia của các đạo diễn trẻ đã gần chạm đích với gần 100 chân dung người Mẹ trên cả nước. Họ cũng rất nhạy cảm với những vấn đề thời sự hôm nay, đó là câu chuyện về những ngư dân vượt biển trên con tàu sắt mới (“Vượt sóng”), về sản phụ ở Trường Sa “Vượt cạn giữa trùng khơi” bằng công nghệ hội chẩn trực tuyến, hay góc nhìn về sự hàn gắn vềt thương chiến tranh với “Cuộc gặp gỡ sau 48 năm”… Những bộ phim tài liệu với tầm nhìn rộng mở hơn cũng là điểm mới trong nhận thức của một cơ thể ở tuổi 25, đó là sự nối kết của con người trong một thế giới phẳng, một thế giới hòa bình và hữu nghị: “Từ trái tim tới trái tim”,“Chung dãy Trường Sơn”, “Về đất mẹ”, “Nhật Bản – góc nhìn từ Việt Nam”, hay phim tài liệu “Hirosima – Tiếng vọng hòa bình”… 

      TFS và phim tài liệu tuổi 25, giữa ranh giới của trưởng thành và non xanh, tràn đầy hứng khởi nhưng cũng có lúc tự ti, e ngại, nhưng tin rằng với sự nỗ lực của đội ngũ và niềm tin yêu của khán giả, dòng phim tài liệu và ký sự TFS sẽ không ngừng lớn mạnh../.